Το Τμήμα Βυζαντινής Ιστορίας του Κέντρου Βυζαντινών Ερευνών ΑΠΘ, δια του Κέντρου Επιμόρφωσης και Δια Βίου Μάθησης (ΚΕΔΙΒΙΜ) ΑΠΘ, υλοποιεί Σεμινάριο Επιμόρφωσης Πτυχιούχων ΑΕΙ, για το ακαδημαϊκό έτος 2018-2019, με τίτλο «Το κοινωνικό φύλο στο Βυζάντιο».
Σκοπός του προγράμματος είναι η διάχυση της γνώσης μέσω της εξοικείωσης των σπουδαστών με τη χρήση καινοτόμων μεθοδολογικών εργαλείων για την έρευνα που αφορά στη μελέτη και γνώση της βυζαντινής κοινωνίας. Το κοινωνικό φύλο στο Βυζάντιο είναι ένα θέμα λίγο συζητημένο, ενώ αντίθετα έχουν πραγματοποιηθεί εξαντλητικές μελέτες για το κοινωνικό φύλο (gender) στη μεσαιωνική Δυτική Ευρώπη. Το κοινωνικό φύλο έχει χρησιμοποιηθεί ευρύτατα ήδη από τη δεκαετία του 1980 ως αναλυτική κατηγορία από τις κοινωνικές επιστήμες και την Ιστορία. Η μελέτη του μπορεί να οδηγήσει σε νέες προσεγγίσεις της κοινωνικής και της πολιτισμικής ιστορίας, κυρίως όταν συνδυάζεται με άλλες αναλυτικές κατηγορίες, όπως για παράδειγμα την κοινωνική τάξη, τον χώρο, τις θρησκευτικές ή τις εθνοτικές ταυτότητες κ.ο.κ., καθώς το φύλο (gender) αποτελεί αρχή οργάνωσης των κοινωνικών σχέσεων κατασκευάζοντας μάλιστα σχέσεις ανισότητας (ιεραρχία και εξουσία) τόσο μεταξύ θηλυκότητας και ανδρισμού όσο και μεταξύ των πολλαπλών θηλυκοτήτων και ανδρισμών (κυρίαρχων και υπάλληλων) που μπορεί να υπάρχουν σε μία κοινωνία. Η μελέτη του κοινωνικού φύλου είναι απαραίτητη για την κατανόηση των μηχανισμών παραγωγής ταυτοτήτων και ετεροτήτων στις ανθρώπινες κοινωνίες. Η διερεύνηση του θέματος αυτού αποκαλύπτει πλευρές της καθημερινής ζωής και των βυζαντινών νοοτροπιών που πλουτίζουν τις γνώσεις μας για τη βυζαντινή κοινωνία. Στο συγκεκριμένο πρόγραμμα θα μελετηθούν θέματα που αφορούν στην κατασκευή των έμφυλων ταυτοτήτων, στην αντίληψη της σεξουαλικότητας σύμφωνα με το χριστιανικό πρότυπο και του γυναικείου ρόλου στη συμμετοχή στην εξουσία (αριστοκρατία, αυτοκρατορική εξουσία, διεκδίκηση της εξουσίας με βάση τη χριστιανική αντίληψη για το γυναικείο φύλο), ειδικές κατηγορίες έμφυλων ταυτοτήτων και η σχέση τους με τους μηχανισμούς εξουσίας.